Onze vier ambassadeurs, Sarah-Lee (rapper), Mpho Tutu (predikante/priester), Rikko Voorberg (Amsterdammer van het jaar) en Ilco van der Linde (ondernemer), spreken zich uit over de standbeelden. Stadsdichter Gershwin Bonevacia geeft een workshop aan een aantal Amsterdammers, die een tekst hebben ingestuurd.
Mpho Tutu spreekt zich uit over Wijsheid (Prudentia):
Wijsheid voor Amsterdam
Wijsheid is niet de luidste stem op het plein, noch het snelste antwoord op een vraag. Het is de stilte die luistert voordat er gesproken wordt. In de spiegel van Prudentia zien we onszelf – onze schoonheid en onze gebreken, onze geschiedenis en onze hoop. In de kronkelende slang herinneren we ons dat elke keuze zorg, geduld en nederigheid vereist.
De grachten van Amsterdam bevatten eeuwen aan herinneringen. Ze vertellen over gedurfde ontdekkingsreizen en creatieve uitwisselingen, maar ook over hebzucht en commerciële ambitie die slavernij, ontwortelde levens en het behandelen van mensen als vracht goedkeurden. Diezelfde honger naar winst drijft nu een klimaatcrisis die ons gezamenlijke thuis bedreigt. En de erfenis van de slavernij is nog steeds aanwezig in voortdurend racisme, uitsluiting en ongelijke kansen in onze stad.
Wijsheid in Amsterdam betekent dat we weigeren weg te kijken. Het roept ons op om deze waarheden onder ogen te zien zonder terug te deinzen, zodat we kunnen beginnen met het herstellen van de schade – om waardigheid te herstellen waar die is ontzegd, en gerechtigheid waar die is onthouden. Het is ook de wijsheid van gastvrijheid: het besef dat onze stad het rijkst is wanneer ze ruimte biedt aan elke stem, elk verhaal, elke buur – niet als gast, maar als deel van het huishouden.
Een wijs Amsterdam zijn betekent eerlijk in de spiegel kijken, het verleden onder ogen zien en opnieuw – en opnieuw – kiezen voor de weg van mededogen, waarheid en gedeelde menselijkheid. Alleen dan kunnen we een stad zijn waar iedereen een thuis vindt en elk verhaal wordt gehoord.
Sarah-Lee spreekt zich uit over Waakzaamheid (Vigilantia):
Vigilantia
Opletten, ontzettend oplettend. Lettend op verderop. Kijkend vanuit een perspectief, dat overeenkomt met een bergtop.
Lettend op de gedachtes, die zwerven door m’n gedachtegangen en geen constructief doel dienen.
Lettend op politieke letters op muren, in kranten, in de tweede kamer, die als niet anders dan gevoel dienen.
Maar we niet als gevoel zien. De expressie tussen tegenpolen bestempelen we als polarisatie. Maar net als bij moleculen zorgen protonen en elektronen binnen het atoom voor stabilisatie.
We zijn als neutronen, gevoed door percepties. Percepties zijn realiteiten, gevormd door subjectieve feiten.
Dus laten we waakzaam blijven. Waakzaam voor wat we toelaten. Laten we in koude tijden. Niet selectief zijn in de mensen die wij een warm hart toedragen
Het woord “moeten” laten en het woord “voelen” samen ontdekken en zo een gezamenlijke route bepalen.
Vigilantia, waakzaam zijn. Kijken naar onszelf. Kijken naar elkaar. Kijken in hoeverre we vertekende beelden in stand houden over elkaar.
We zijn allemaal mensen, met verhalen, met krachten, met talenten, met verschillende talen.
Maar 1 taal is universeel. De taal van de liefde. Laten we er waakzaam voor zijn dat deze taal nooit zal stoppen met bestaan.
Sarah-Lee
Rikko Voorberg is Amsterdammer van het jaar. Nu is hij ambassadeur van het beeld Rechtvaardigheid (Justitia). Hij schreef deze tekst:
(foto Carel Schutte)
Waarom zij niet slaapt – en ik ook vaak niet
Leven is hoop, leven is lef, leven is liefde en leven is ook: het helemaal niet meer weten.
Hoop is te vinden aan de grenzen van Europa en in onze asielzoekerscentra. Hoop tegen beter weten in, hoop tegen ons kabinet in, hoop tegen de verdrukking in.
Dat ben ik gaan zoeken en ik blijf het steeds maar vinden: licht en liefde en warmte en geloof op plekken waar je die het minst verwacht.
In verrotte plekken langs de grenzen van Europa, in eindeloos veel verhalen van rouw op de pleinen van Amsterdam en heel veel plekken in Nederland.
Vrouwe Justitia op het dak van het Paleis ziet alles met haar alziend oog, ze weegt met haar stenen weegschaal.
Ondraaglijk, onmogelijk zou je zeggen. Totdat je erbij blijft: bij de pijn, het onvermogen, het onrecht.
Dan blijken er altijd mensen aan de slag te zijn als vrijwilliger of ondernemer of kunstenaar; met prachtige ideeën en een hart vol liefde.
Dan blijken zij die lijden dankbare gastvrouwen en gastheren te zijn voor hen, die de tijd nemen om even te stoppen, te zitten, te luisteren en mee te eten.
Ik hou van Justitia, omdat ze leeft,
ik geloof in rechtvaardigheid – niet omdat het haalbaar is maar omdat het verlangen ernaar een bron van leven is.
Ilco van der Linde schreef deze tekst over Matigheid:
Wij Amsterdammers mogen leven in vrijheid. Dat is iets om te vieren en te koesteren. Vorige generaties hebben hun leven gegeven voor die vrijheid. We hoeven niet te leven met dagelijkse angst, honger en vernedering, zoals in Sudan, Congo en Palestina. Maar wat doen we met onze vrijheid? De meeste mensen zijn vrijheid gaan vertalen als ‘Lekker doen, waar ik zelf zin heb’. Veel vlees eten, melk en kaas. Grote gezinnen maken, de kachel hoog zetten, de auto pakken in plaats van de trein, drinken uit plastic flessen en lekker dat weekendje vliegen naar Barcelona. Gewoon, omdat het kan.
Bijna niemand staat er bij stil dat met het op deze manier ‘gebruiken’ van onze vrijheid, de vrijheid van miljoenen anderen in gevaar wordt gebracht. Nederlanders stoten dubbel zoveel CO2 uit als het gemiddelde wereldwijd. Die uitstoot zorgt in andere landen voor stormen, overstromingen, bosbranden en temperaturen die zo hard stijgen, dat er geen oogst meer mogelijk is. En die honger zorgt voor conflict en oorlog. Door dit alles zijn er inmiddels 75 miljoen mensen op de vlucht, meer dan ooit in de wereldgeschiedenis.
Op het dak van het paleis op de Dam staan vier vrouwen, hoog en goed in zicht, tussen de hemel en de Amsterdamse aarde. Ze staan voor wijsheid, rechtvaardigheid, waakzaamheid en matigheid. Dat laatste klinkt misschien saai. Hoezo matigheid, nu bijna iedereen in Nederland zich zoveel kan veroorloven? Maar nee, het is niet saai, het vergt juist moed om uit jezelf te kiezen voor matigheid. Onze vrijheid, en die van anderen, kan alleen maar gezond en duurzaam zijn, wanneer we vrijheid combineren met matigheid.
Ilco van der Linde